Ngọt ngào câu hát dân ca
Ở huyện trung du Tiên Phước (Quảng Nam), Câu lạc bộ (CLB) hát dân ca xã Tiên Lãnh luôn được đánh giá là địa chỉ "sáng tạo" nên những "bữa ăn tinh thần" bổ ích cho nhân dân. Bởi nơi đây cách trung tâm huyện gần 30 km đường dốc núi nhưng phong trào văn hóa, văn nghệ lại phát triển mạnh và hoạt động ngày càng khởi sắc...
Anh Võ Mười Sáu - Chủ nhiệm CLB đang biên soạn những bài dân ca. |
Anh Võ Mười Sáu, Chủ nhiệm CLB chia sẻ: Những làn điệu dân ca từ bao đời đã gắn bó với người dân xứ Quảng, đấy là kho tàng văn hóa đặc sắc, thể hiện lẽ sống, đạo đức, tình cảm trong sáng thủy chung với mảnh đất và con người nơi đây. Tuy nhiên, qua những thăng trầm của thời gian, hiện nay dường như những khúc dân ca đang dần bị mai một. Trong bối cảnh đó, CLB hát dân ca xã Tiên Lãnh ra đời như là một nỗ lực để gìn giữ vốn văn hóa truyền thống ấy. Ý tưởng ấy của anh được một số người yêu thích dân ca ủng hộ. Tháng 7-2009, được sự giúp đỡ của Phòng VH-TT huyện và UBND xã, CLB dân ca Tiên Lãnh ra đời gồm 16 thành viên và anh Võ Mười Sáu được bầu làm chủ nhiệm.
Các hội viên đa phần là nông dân tay lấm chân bùn, say mê những điệu hát dân ca nên việc luyện tập dân ca được thực hiện vào ban đêm. Tuy vậy, với tinh thần nhiệt huyết và lòng yêu thích dân ca nên tất cả hội viên đều tham gia tích cực. Ban đầu, mọi thứ đều trên tinh thần tự nguyện và các thành viên "góp vốn" mua được một hệ thống âm thanh, một cây đàn nhị, guitar phím lõm và tự mua trang phục. Mặc dù còn lắm khó khăn, nhất là kinh phí để hoạt động nhưng có vài thành viên đều cố gắng tự mua sắm cho mình một loại nhạc cụ mà họ biết để sử dụng tập luyện cho toàn CLB. Những tháng ngày mới thành lập, CLB chỉ diễn trong xã vào những dịp lễ, Tết hay những ngày hội làng trong năm. Mọi người đều tranh thủ tập luyện và đặc biệt là với vai trò chủ nhiệm CLB, anh Sáu đã dày công sưu tầm, biên soạn lại những bài dân ca và tập hợp anh chị em diễn viên "làng" luyện tập phục vụ bà con.
CLB Dân ca Tiên Lãnh sinh hoạt đều đặn vào mỗi đêm 20 dương lịch hàng tháng, tập luyện các điệu xàng xê, xuân nữ, hò Quảng... do các thành viên trong CLB sáng tác và trình diễn. Ông Võ Trang, năm nay đã 75 tuổi, thành viên lớn tuổi nhất của CLB chia sẻ: "Tôi mê hát dân ca từ nhỏ, tôi tham gia CLB và cố gắng truyền cho các cháu trẻ hát đúng từng điệu dân ca và quan trọng hơn là truyền chất mẹ yêu dân ca, để duy trì nghệ thuật của cha ông bao đời nay để lại". Ông còn giải thích nhiều cái hay, độc đáo của dân ca và minh họa bằng lời ca mượt mà: "Sông Tiên nước chảy ngược dòng/ Ai ơi tới đó cho lòng vấn vương...", "Ai về nhắn với người thương/ Buồng cau chín đỏ, trầu hương đã vàng"... đã theo ông từ ngày nào giờ vẫn còn thấm đẫm trong lòng.
CLB hát dân ca xã Tiên Lãnh biểu diễn giao lưu văn nghệ. |
Hơn 8 năm thành lập, niềm động viên, khích lệ lớn nhất với các thành viên CLB là được xã, huyện nhiều lần chọn đi dự hội thi. Việc đặt lời mới cho những bài hát dân ca chủ yếu do anh Sáu sáng tác rất phong phú như "Về đi em ơi, về với quê mình/ Về nghe câu hát ngọt lành, thủy chung", "Này anh này chị chung tay/Xây đời tươi đẹp hẹn này tương lai/ Nhiệm vụ không của riêng ai/ Vì nông thôn mới chung tay ta làm", "Quê mình đổi mới rộn ràng/ Nhớ ơn Đảng - Bác, xóm làng ấm no"... đã tập trung vào các chủ đề ca ngợi quê hương đất nước, xây dựng đời sống văn hóa, nông thôn mới...
Mỗi lần dự thi, anh Võ Mười Sáu là người "cầm chịch", vừa sáng tác lời mới, huy động các thành viên cùng nhau tập luyện và bàn bạc, tìm ra những hướng đi mới trong biểu diễn và sau đó về phục vụ nhân dân trong xã, huyện hay giao lưu với các đơn vị khác... Từ 10 thành viên ban đầu, đến nay CLB đã có 20 người, có cả các em nhỏ tuổi cũng tham gia sinh hoạt. Để duy trì và phát triển phong trào hát dân ca, và những năm gần đây có cả thể loại hát bài chòi, UBND H. Tiên Phước và xã Tiên Lãnh hằng năm hỗ trợ cho CLB 6 triệu đồng. Năm 2015, UBND huyện nâng mức hỗ trợ lên 10 triệu đồng cho CLB Dân ca Tiên Lãnh nên đã góp phần khích lệ, động viên tinh thần các thành viên trong CLB phát huy khả năng của mình phục vụ cho bà con quê hương.
Trải qua thời gian, các thành viên càng thể hiện với những làn điệu xàng xê, xuân nữ, điệu lý, hò Quảng... nhuần nhuyễn hơn. Năm 2014, tác phẩm "Biển Đông dậy sóng" do CLB tự sáng tác và biểu diễn về chủ đền biển đảo quê hương đã giành giải Nhất hội thi do Hội Người cao tuổi tỉnh tổ chức. Mặt khác, CLB dân ca Tiên Lãnh được huyện chọn diễn hát dân ca lồng ghép tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong các chương trình biểu diễn trên địa bàn huyện. Tìm về câu hát ngõ nguồn, ấy là "điểm đến tâm hồn" của mỗi thành viên CLB đàn hát dân ca Tiên Lãnh...
Thảo Nguyên - Báo CA Đà Nẵng