Mười năm, trở lại...
Lẽ ra, đúng mức theo quan hệ xã hội giữa tác giả và nhân vật, tôi nên gọi ba trong số những nhân vật sắp đề cập bằng anh - chị. Dương Thị Bích Lý ở xã Tiên Phong huyện Tiên Phước 21 tuổi. Nguyễn Đại Phát ở thị trấn Hai Riêng, Sông Hinh, Phú Yên đã 26 tuổi. Còn Nguyễn Đình Hảo ở xã Sơn Diệm, Hương Sơn, Hà Tĩnh thì đã chững chạc là 1 ông bố 29 tuổi, 2 con, 1 trai và 1 gái. Khổ nỗi, gọi thế họ sẽ phật lòng. Tôi gặp họ lần đầu tiên từ 10-12 năm trước. Lúc đó, cả ba đều chỉ là những cô bé, cậu bé. Họ thích gọi tôi bằng chú, xưng cháu, xưng con cho tỏ ra thân mật kiểu gia đình.
Đã 21 tuổi, lớn phổng phao thành một thiếu nữ khỏe mạnh nhưng Dương Thị Bích Lý mới chỉ vừa học xong lớp 10 ở Trường PTTH Huỳnh Thúc Kháng, huyện Tiên Phước, Quảng Nam. Mười năm trước, học chưa xong lớp 1, Lý đã ngã quị ngay giữa lớp vì bệnh tim bẩm sinh.
Với hoa lợi từ 2 sào vườn đồi ở thôn 5, xã Tiên Phong, cùng huyện Tiên Phước, ông bà Dương Công Vinh - Doãn Thị Xuân xoay xở lo cái ăn cái mặc cho 10 đứa con đã đủ "bạc mặt". Khoản kinh phí khổng lồ để thực hiện ca mổ tim cho cô con gái út Dương Thị Bích Lý, họ không kham nổi, đành héo hắt ngồi bó tay ngó con mình bị những cơn đau hành hạ, liên tục xỉu lên xỉu xuống, mạng sống có thể bị tước đi không biết lúc nào. Bỏ học 4 năm, ở tuổi 11, bé Lý vẫn èo uột như một đứa trẻ lên 5.
Tình cờ phát hiện ra hoàn cảnh bi đát của em, ngay trong chuyến đi công tác từ thiện tháng 7/2004, Báo ANTG, nay là Báo CAND và Chuyên đề ANTG đã quyết định cấp tốc liên hệ với Bệnh viện Trung ương Huế lo thủ tục mổ tim cho em, kinh phí do Báo chịu trách nhiệm.
Dương Thị Bích Lý đã khỏe mạnh với những thành tích học tập đáng khích lệ.
Ca mổ do đích thân GS-TS Bùi Đức Phú, Giám đốc BV Trung ương Huế đảm trách đã thành công mỹ mãn. Chỉ vài tháng sau, Lý đã có thể quay lại trường, bắt đầu tự học lại từ lớp 2. Em học rất giỏi. Ngày chúng tôi đến thăm, Lý đã ra khoe một “gia tài”: một xấp bằng khen, giấy khen dày cộp. Bà Xuân, mẹ của Lý hồ hởi: "Giờ cháu khỏe lắm. Nhà cách trường 10km nhưng cháu hầu như chẳng bỏ học buổi nào".
Nhìn những con đường nhỏ xíu uốn lượn vòng vèo theo những triền đồi rậm rạp, chúng tôi không khó hình dung ra những nỗ lực, vất vả để theo đuổi con chữ mà 10 năm qua, một bệnh nhân tim bẩm sinh như Dương Thị Bích Lý đã trải qua. Đường nhỏ và dài hun hút, nhưng với nỗ lực, chúng tôi tin rồi Bích Lý cũng sẽ tìm được lối vươn ra một tương lại rộng mở.
Nguyễn Hồng Lam - Báo ANTG