Năm 2009, câu chuyện một số thanh niên, cùng anh Nguyễn Đình Hoa ở Tiên Hiệp, Tiên Phước, Quảng Nam tìm được loại nấm rừng mọc trên cây lim xanh, đem về uống khỏi bệnh viêm gan, xơ gan... đã được chúng tôi phản ánh trên nhiều số báo. Sau đó, Sở Y tế Quảng Nam đã về tận nơi kiểm tra lấy mẫu nấm gửi ra Viện Dược liệu Trung ương và đã có những công bố chính thức về thành phần dược tính, công dụng chữa trị bệnh của loại nấm rừng này. Điều bất ngờ hơn nữa là anh Hoa đã nảy sinh ý tưởng thực hiện "dự án" trồng một rừng cây lim xanh để trồng loài nấm quý ngay trên vườn đồi nhà mình...

Sau hơn 6 năm mới gặp lại Nguyễn Đình Hoa, anh hồ hởi dẫn chúng tôi lên cánh rừng lim xanh ngăn ngắt, khoe: "Em thành công rồi các anh ạ, toàn bộ diện tích đất vườn đồi của gia đình em, hơn 10 ha đã phủ kín loài cây lim xanh...". Hoa tâm sự, ngày mới phát hiện ra nấm lim xanh ở rừng Suối Bùn, Tiên Lãnh, Tiên Phước, anh lặn lội, mày mò đi tìm các loại sách, tài liệu về cây nấm mọc trên cây lim xanh. Cây lim xanh, theo tài liệu Kiểm lâm Việt Nam, còn gọi là "thiết lim", có tên khoa học là Erythro phloeum fo rdii Oliv. Theo anh Hoa, trên cây lim xanh này có 6 loài nấm, gồm: ngọc chi (trắng), xích chi (đỏ), huyền chi (nâu), tử chi (tím), bích chi (xanh) và hắc dám chi (đen). Những loài nấm này chỉ mọc trên cây lim xanh mới có tác dụng chữa bệnh, đặc biệt là loại nấm bích chi (xanh).

Anh Hoa kể, mỗi lần đi rừng, hái được nấm bích chi còn tươi, nó tỏa mùi thơm ngào ngạt lạ kỳ, tuy nhiên loại nấm này khó bảo quản, nếu không sơ chế ngay tại chỗ, chỉ trong một ngày sẽ thối rữa ngay. Từ khi phát hiện ra các loại nấm mọc trên cây lim xanh, anh Hoa cùng một số thanh niên ở Tiên Hiệp đã lặn lội đến khu rừng Suối Bùn ở Tiên Lãnh-nơi đây trước đây là một rừng lim lớn, đến những cánh rừng lim xanh ở Nam Giang, Đông Giang và giáp biên giới Việt- Lào để tìm hái nấm. Nấm đã ít, nay lại có nhiều người tìm hái nên đã sắp cạn kiệt, nấm không kịp mọc...

Tháng 7-2009, theo lời chỉ dẫn của bạn bè, anh Hoa và nhóm tìm nấm đã tìm đến rừng Nước Nia-khu rừng lim xanh nổi tiếng ở Sơn Hà, Quảng Ngãi. Anh bảo, ở đây chưa có ai tìm nên nấm rất nhiều, nhưng ngặt nỗi số lượng nấm bích chi lại mọc rất ít, vì vậy tác dụng chữa bệnh có thể sẽ không bằng loại nấm ở khu rừng Suối Bùn hay Nam Giang, Đông Giang, Quảng Nam.

Theo anh Hoa, có thể vùng núi Quảng Nam có khí hậu, thổ nhưỡng hợp hơn nên anh nảy ra ý định trồng cây lim xanh ngay tại đất quê mình.

Anh Nguyễn Đình Hoa phát dọn chăm sóc rừng lim xanh.

Trong chuyến đi Sơn Hà tìm hái nấm, anh Hoa lại bất ngờ phát hiện ra một lâm trường ở đây đang ươm trồng loại cây giống lim xanh. Lập tức Hoa về nhà, gọi người đến bán ngay hơn 10 ha keo lá tràm vườn nhà dù chưa đến tuổi thu hoạch để lấy đất trồng lim xanh. Hoa lên lại Sơn Hà, hợp đồng mua 30.000 cây lim giống, với giá gần 20.000 đồng mỗi cây. Cứ thế, miệt mài phát dọn, đào hố, ươm cây, gánh từng gàu nước tưới cây khi mùa nắng, hơn 10 ha lim xanh của Hoa đã bén rễ, trổ cành xanh tươi. Hoa bảo, thực ra giống cây lim xanh là loại cây rất khó trồng, chậm lớn... Nhưng sau 6 năm miệt mài, cây đã không phụ lòng người, hơn 10 ha lim xanh đều tăm tắp, xanh mượt mà...

Hoa khoe với chúng tôi, tràn trề hứng khởi và hy vọng: "Chỉ 15 năm nữa, em sẽ là tỷ phú, ở vùng đất còn nghèo khó này. Mỗi mét khối gỗ lim trên thị trường bây giờ rẻ nhất cũng hơn 30 triệu đồng, hơn 10 ha lim xanh này, tính sơ sơ em đã có gần 1.000 khối gỗ". Hoa cười vang giữa rừng lim khiến chúng tôi cũng vui lây... Nhưng mục đích của Hoa đâu chỉ có thế, Hoa lấy một đĩa CD mở cho chúng tôi xem, thì ra từ đầu năm 2016 này, Hoa đã lặn lội vào tận Đồng Nai để học tập kỹ thuật công nghệ cấy nấm trên cây lim xanh.

Trong chuyến về thăm quê vợ ở miền Tây Nam Bộ, Hoa gặp anh Hoàng Văn Hải-một kỹ sư nông nghiệp đang làm việc tại một trung tâm chuyên nghiên cứu, cấy ghép các cây trồng và các loại nấm ở thị xã Long Khánh. Được anh Hải giúp đỡ, hướng dẫn các kỹ thuật, công nghệ cấy ghép meo nấm, Hoa đã thành công trong việc trong việc cấy meo, trồng nấm trên cây lim xanh. Theo kế hoạch, cuối năm 2016, Trung tâm của kỹ sư Hải sẽ chuyển giao toàn bộ meo nấm giống và công nghệ cấy ghép nấm về Tiên Hiệp, Tiên Phước cho Hoa. Hoa khẳng định, sang năm 2017, sẽ chẳng cần phải lặn lội trên các cánh rừng nữa, nấm lim xanh sẽ được trồng ngay trên cánh rừng lim xanh của vườn đồi nhà mình. Vâng, chúng tôi mừng cho ước mơ của Hoa đã thành hiện thực, anh đã có một rừng cây quý, lại sắp có một rừng thuốc quý để chữa bệnh cứu người...

                                                  Hồng Thanh - Báo CA Đà Nẵng