Gần 15 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, diện mạo của những miền quê xứ Tiên từng bước khởi sắc, đời sống người dân ngày càng nâng cao.

Đột phá với kinh tế vườn

Từ định hướng của chính quyền địa phương về phát triển kinh tế vườn, ông Nguyễn Đình Trứ ở thôn Hội An, xã Tiên Châu đã cải tạo vườn tạp rộng 7.000m² để trồng các loại cây ăn quả. Đồng thời ông đầu tư hệ thống nước tưới ứng phó với thời tiết nắng hạn, sử dụng các loại phân bón hữu cơ cho cây trồng.

Đến nay, khu vườn của ông trứ có 35 cây măng cụt, 50 cây lòn bon, trong đó nhiều cây đã cho quả thường xuyên. Lấy ngắn nuôi dài, ông Trứ còn trồng bầu, bí và các loại rau quả ngắn ngày khác, qua đó ổn định nguồn thu nhập từ chính mảnh vườn nhà.

“Trong thời gian phát triển kinh tế vườn, nhà nước có hỗ trợ kinh phí cải tạo cảnh quan vườn, xây dựng bờ đá… để làm đẹp đường làng, ngõ xóm, hướng đến phát triển du lịch sinh thái trên địa bàn” - ông Trứ chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Cường - Chủ tịch UBND xã Tiên Châu cho biết, toàn xã có 196/230ha diện tích cây ăn quả được cải tạo, chỉnh trang theo tiêu chí xanh - sạch - đẹp - hiệu quả.

Trong đó, có 349 hộ thực hiện theo Đề án 02, 03 của UBND huyện với kinh phí hỗ trợ hơn 6,3 tỷ đồng; 17 hộ thực hiện theo Nghị quyết số 35 của HĐND tỉnh với kinh phí hỗ trợ 644 triệu đồng.

Đáng chú ý, có 32 vườn mẫu và 5 vườn đủ điều kiện đón khách du lịch. Giá trị thu nhập từ kinh tế vườn, trang trại trên địa bàn đạt 170 triệu đồng/ha.

Theo thống kê của UBND huyện Tiên Phước, tổng diện tích vườn trên địa bàn hơn 6.837ha, trong đó cây măng cụt có 595ha, lòn bon 312ha, sầu riêng 134ha, bưởi da xanh 143ha, cau 1.055,9ha…

Tại địa phương còn có 2 vùng trồng cây ăn quả được cấp mã số vùng trồng, gồm cây chuối tại xã Tiên Phong và cây bưởi tại xã Tiên An. Xã Tiên Mỹ đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp 2 mã số vùng trồng cho cây măng cụt.

Cán đích huyện nông thôn mới

Năm 2011, khi bắt tay xây dựng nông thôn mới (NTM), huyện đạt bình quân 3,02 tiêu chí NTM/xã; thu nhập bình quân đầu người chỉ 7 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo còn đến 22,4%.

Cơ sở hạ tầng của địa phương yếu kém, giao thông kiên cố hóa chỉ chiếm 12%, tỷ lệ các trường đạt chuẩn theo tiêu chí NTM đạt 6,4%; có đến 7.072 căn nhà bán kiên cố, chưa đạt chuẩn, chiếm 43%.

Cả 14 trạm y tế trên địa bàn xuống cấp, không đạt chuẩn tiêu chí NTM. Đáng nói, toàn huyện chưa có mô hình liên kết chuỗi giá trị, chỉ có 8 HTX nhưng hoạt động cầm chừng.

Ông Trầm Quế Hương - Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước cho biết, qua gần 15 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, kinh tế - xã hội huyện có bước phát triển nhanh.

Đến nay, giá trị sản xuất nông - lâm nghiệp đạt 862 tỷ đồng, giá trị sản xuất ngành công nghiệp - xây dựng đạt 2.592 tỷ đồng, giá trị ngành thương mại - dịch vụ đạt 4.295 tỷ đồng. Bình quân thu nhập đầu người trên địa bàn huyện hơn 59 triệu đồng/năm. Tỷ lệ nghèo đa chiều trên địa bàn huyện giảm còn 2,23%.

Tổng thu ngân sách trong 5 năm (2020 - 2024) đạt 4.271 tỷ đồng, trong đó thu ngân sách trên địa bàn huyện 549 tỷ đồng, tăng bình quân 21,25%/năm. Toàn huyện có 14/14 xã được công nhận đạt chuẩn NTM, trong đó có 2 xã đạt chuẩn NTM nâng cao.

Ông Hương cho biết, dấu ấn nổi bật trong cơ chế điều hành xây dựng NTM của huyện là đầu tư giao thông nông thôn. Ngoài cơ chế tỉnh hỗ trợ đầu tư với mặt đường 3,5m, ngân sách huyện bổ sung phần chênh lệch để nâng cấp lên 5,5m hoặc 7,5m.

Bằng nguồn sự nghiệp kinh tế, ngân sách huyện, nguồn xã hội hóa và sự đóng góp của nhân dân, huyện đã đầu tư hơn 100 tỷ đồng để phát triển hạ tầng sản xuất, bê tông hóa kênh mương, giao thông nông thôn, công trình thủy lợi nhỏ… Nhờ đó, tất cả tuyến đường huyện được kết nối tới các xã, thị trấn và được quản lý, duy tu, sửa chữa, nâng cấp hàng năm.

Riêng hệ thống đường huyện trên địa bàn dài 63,45km đã được đầu tư nhựa hóa hoặc bê tông xi măng, đảm bảo quy mô kỹ thuật. Hệ thống cầu, cống trên các tuyến đường huyện cũng được đầu tư xây dựng kiên cố, tạo thuận lợi cho giao thông và đi lại của người dân.

“Tiên Phước đã cơ bản hoàn thành cả 9 tiêu chí xây dựng huyện NTM và đã trình hồ sơ đề nghị UBND tỉnh thẩm định. Đây là thành quả của tinh thần chủ động, sâu sát, quyết tâm chính trị cao của các cấp ủy, chính quyền và sự đồng thuận của nhân dân. Trong đó, người dân đóng vai trò chủ thể trong xây dựng NTM, đúng với tinh thần dân biết, dân bàn, dân làm, dân giám sát, dân thụ hưởng” - ông Hương nói.

Lê Diễm - Lê Mỹ, Báo Quảng Nam