Với huyện Tiên Phước, mô hình kinh tế hiệu quả hiện nay chỉ có thể đi lên bằng con đường hợp tác xã (HTX), gắn người nông dân với doanh nghiệp tư nhân. Nhưng thực tế cho thấy, kinh tế HTX hiện nay của huyện gặp rất nhiều khó khăn.

Khó khăn bủa vây

Hiện trên địa bàn huyện Tiên Phước có 14 HTX và 15 tổ hợp tác, chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp như chăn nuôi, dịch vụ thú y trọn gói... Các HTX đã tạo điều kiện hỗ trợ, thúc đẩy phát triển kinh tế các thành viên và hộ, từng bước khắc phục điểm yếu kém của kinh tế hộ về vốn, kỹ thuật, quản lý sản xuất.

HTX góp phần hỗ trợ nông dân hợp tác, liên kết sản xuất kinh doanh, tăng thu nhập cho thành viên và hộ gia đình, góp phần trong xây dựng nông thôn mới. Sự liên kết giữa các HTX với nhau bước đầu đã được hình thành, liên kết với doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm. Đó chỉ là những kết quả bước đầu của sự phát triển HTX trên địa bàn Tiên Phước, nhưng chưa đủ mạnh để tạo được bước bứt phá hay dấu ấn riêng.

Ông Đoàn Văn Lên - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh phổ biến những chính sách, cơ chế dành cho các tổ hợp tác, HTX trên địa bàn Tiên Phước.

Theo ông Hường Văn Minh - Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước, phát triển HTX là hướng đi của huyện, nhất là trong thời điểm hiện nay, huyện đang đẩy mạnh phát triển mô hình phù hợp với đề án kinh tế vườn, kinh tế trang trại. Nhưng trước mắt, các HTX ở Tiên Phước lại gặp nhiều khó khăn, phát sinh nhiều tồn tại, yếu kém. HTX ở Tiên Phước quy mô nhỏ, năng lực nội tại kém, không đủ điều kiện tiếp cận nguồn vốn vay từ các quỹ hỗ trợ hay tín dụng thương mại, không có khả năng tái đầu tư. Những HTX thực hiện chuyển đổi hoạt động nhưng chỉ là trên hình thức, không có sự chuyển biến rõ nét, phương án sản xuất kinh doanh sau chuyển đổi không khả thi. HTX nông nghiệp thì ít gắn kết với thị trường, khó khăn về đầu ra.

Số ít HTX tiểu thủ công nghiệp, vận tải, quản lý chợ còn lúng túng trong hoạt động, hiệu quả không cao. Người quản lý HTX trình độ còn hạn chế, các thành viên trong HTX thì chưa thể hiện được hết vai trò, trách nhiệm của bản thân trong sự phát triển chung của HTX. Những khó khăn nội tại trên đã thành rào cản, khiến HTX cứ “ì ạch”, không thể vươn lên mạnh mẽ.

Không thiếu cơ chế

Ông Đoàn Văn Lên - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho rằng, Tiên Phước dù nhiều cố gắng nhưng kết quả vẫn rất hạn chế, chưa có HTX nào nằm trong top HTX mạnh của tỉnh. Nếu các HTX ở Tiên Phước muốn tham quan, tìm hiểu mô hình để chọn hướng phát triển phù hợp thì tỉnh sẵn sàng hỗ trợ. Tiên Phước nên dựa vào thế mạnh sẵn có của huyện là kinh tế vườn, vườn rừng, vườn đồi để định hướng lối đi riêng cho các HTX. Ông Lên cũng khẳng định, nguồn lực hỗ trợ cho sự phát triển của HTX về cả cơ chế, nguồn vốn,  tỉnh đều có, thậm chí có quy định, chính sách hỗ trợ về HTX của tỉnh thuộc dạng mạnh trong toàn quốc. Phần còn lại là trách nhiệm của từng cơ quan, địa phương trong việc giúp các HTX tiếp cận với cơ chế, nguồn vốn hỗ trợ.

Những chính sách hỗ trợ về đổi mới, phát triển kinh tế hợp tác, HTX của tỉnh có thể kể đến như chính sách đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, với mức hỗ trợ 7 triệu đồng/người/năm cho đội ngũ quản lý và chuyên môn nghiệp vụ HTX học đại học. Tỉnh cũng hỗ trợ lãi suất sau đầu tư phần chênh lệch giữa lãi suất cho vay của ngân hàng thương mại với mức lãi suất cho vay của Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã đối với các dự án đầu tư sản xuất là 4 năm, dự án vay kinh doanh dịch vụ là 2 năm, mức vốn vay được hỗ trợ lãi suất không quá 1 tỷ đồng/dự án.

HTX thành lập mới được hỗ trợ 15 triệu đồng/HTX. HTX được hỗ trợ thuế thu nhập doanh nghiệp, HTX mới thành lập được hỗ trợ với mức bằng khoản thuế thu nhập doanh nghiệp mà các HTX này đã nộp trong 5 năm... HTX nông nghiệp được giao đất không thu tiền sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ngoài ra, HTX còn được hỗ trợ về khoa học, công nghệ, hạ tầng kỹ thuật, tiếp cận các chương trình trợ giúp HTX.

Như vậy, chính sách hỗ trợ không thiếu nhưng các địa phương cần vào cuộc để giúp HTX tiếp cận với chính sách là điều cần thiết hiện nay ở Tiên Phước. Các HTX cũng cần năng động hơn, liên kết chặt chẽ với nhau để có được phương án sản xuất, kinh doanh hiệu quả để có thể tiếp cận được với các chính sách hỗ trợ. Huyện Tiên Phước đã xây dựng một kế hoạch củng cố và phát triển HTX từ nay đến năm 2020.

Theo đó, bản thân mỗi HTX, tổ hợp tác phải củng cố, đổi mới hoạt động theo Luật HTX năm 2012. Các ngành, xã, thị trấn trong toàn huyện phải vào cuộc mạnh mẽ trong việc phổ biến chính sách đến với các HTX, tổ hợp tác. Làm sao để các HTX, tổ hợp tác tiếp cận được với các chính sách hỗ trợ, từ đó có đủ điều kiện để phát triển mạnh hơn.

                                                                    Lê Diễm - Báo Quảng Nam