Ngày 2.12.2015, huyện Tiên Phước phối hợp với các ngành chức năng tỉnh Quảng Nam tổ chức Lễ tưởng niệm 60 năm (2/12/1955-2/12/2015) vụ thảm sát Sơn-Cẩm-Hà tại xã Tiên Sơn, huyện Tiên Phước.

 Cách đây tròn 60 năm, tại vùng đất phía Tây huyện Tiên Phước đã diễn ra một sự kiện lịch sử hằn sâu trong tâm trí của nhân dân khu căn cứ địa cách mạng Sơn-Cẩm-Hà (Tiên Sơn-Tiên Cẩm-Tiên Hà) về tội ác tày trời mà bọn phản động Quốc dân Đảng gây ra. 

Tháng 2/1955, bọn phản động Quốc dân Đảng tổ chức míttinh chính thức tuyên bố ly khai Chính quyền Ngô Đình Diệm và thành lập Chính phủ phản động của chúng ở 3 xã Sơn-Cẩm-Hà. 

Sau khi lập nên cái gọi là “Chiến khu Nam Ngãi Bình Kỳ” và đưa tên Nguyễn Đình Thiệp trực tiếp chỉ huy, chúng hình thành các tổ chức xã bộ, chi bộ, xây dựng các khu giam, nhà giam, đưa nhiều tên ác ôn khét tiếng, khát máu vào bộ máy Quốc dân Đảng vùng Sơn-Cẩm-Hà. 

Âm mưu của chúng là chiếm cứ cả vùng Tiên Phước-Trà My nối liền với vùng thấp huyện Phước Sơn, xây dựng chiến khu dự bị, làm hậu cứ cho việc tiêu diệt những người cộng sản và đối đầu với quân Diệm. 

Không dễ dàng bị khuất phục trước những âm mưu nham hiểm, thủ đoạn xảo quyệt của Mỹ-Diệm và bọn Quốc dân Đảng, các cán bộ, đảng viên và nhân dân Tiên Phước đã lãnh đạo quần chúng đứng lên kiên quyết đấu tranh chống bắt cóc, chống khủng bố, bảo vệ cán bộ, đảng viên, bảo vệ những người yêu nước, bảo vệ cách mạng. 

Chiêu bài hợp tác của bọn Quốc dân Đảng ngay từ buổi đầu đã bị thất bại, bộ mặt thật của bè lũ phản động đã bị vạch trần.

Biết không thể lừa bịp được nhân dân, Quốc dân Đảng đã lột bỏ cái vỏ bọc “yêu nước,” hiện nguyên hình là những tên đồ tể khát máu. Chúng tăng cường bắt cóc cán bộ, đảng viên và những người yêu nước của ta đưa đi thủ tiêu, giấu xác.  

Hàng nghìn cán bộ, nhân dân về dự lễ tưởng niệm đồng bào, đồng chí hy sinh trong các vụ thảm sát 

Đỉnh điểm là vào đêm 2/12/1955, bọn Quốc dân Đảng đã gây ra vụ thảm sát điên cuồng, man rợ đẫm máu khi chúng bắt bớ và tiến hành chôn sống tập thể trên 200 đồng chí, đồng bào của ta tại Hầm Heo, Đồng Trại-Tiên Cẩm và Gò Vàng-Tiên Sơn. 

Chỉ tính từ tháng 2/1955 đến cuối năm 1955, bọn phản động Quốc dân Đảng đã tàn sát hơn 400 cán bộ, đảng viên, đồng bào vùng chiến khu Sơn-Cẩm-Hà.

Ông Cao Quốc Tuấn, nhân chứng lịch sử còn sống trong vụ thảm sát bồi hồi nhớ lại, mặc dù bọn Quốc dân Đảng tăng cường bắt bớ, đàn áp nhân dân vùng chiến khu Sơn-Cẩm-Hà, nhưng chúng đã không khuất phục được ý chí đấu tranh kiên cường của cán bộ, đảng viên cũng như nhân dân tại đây. 

Những hy sinh, mất mát, đau thương trong vụ thảm sát Sơn-Cẩm-Hà đã thổi bùng lên ngọn lửa đấu tranh của quân và dân huyện nhà trong 21 năm chống Mỹ cứu nước, Tiên Phước trở thành “đất thánh” của Cách mạng khu V.

Đông đảo đại biểu về tham dự buổi lễ

Quân và dân Tiên Phước đã mở đầu phong trào đấu tranh vũ trang ngay những ngày đầu cuộc kháng chiến chống Mỹ; cùng với các lực lượng vũ trang tham gia nhiều chiến dịch, xây dựng căn cứ địa cách mạng, phối hợp với các lực lượng vũ trang mở màn Chiến dịch giải phóng Quảng Nam-Đà Nẵng, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Hòa bình lập lại, nhân dân Tiên Phước nói chung và 3 xã Sơn-Cẩm-Hà nói riêng phải gánh chịu những hậu quả chiến tranh hết sức nặng nề. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ huyện, sự giúp đỡ của tỉnh, của Trung ương, bằng đức tính cần cù, chịu khó, năng động, sáng tạo, phát huy truyền thống của quê hương anh hùng, nhân dân huyện đã đoàn kết một lòng, vượt qua khó khăn, thử thách, tập trung khai thác và sử dụng có hiệu quả những tiềm năng, thế mạnh của địa phương, phát triển kinh tế, giảm nghèo, xây dựng đời sống mới. 

Diện mạo mảnh đất chiến trường xưa ngày càng thay da đổi thịt, đưa Sơn-Cẩm-Hà trở thành những địa phương điển hình dẫn đầu các phong trào thi đua phát triển kinh tế-xã hội của huyện.

Ông Phan Việt Cường, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Nam cho biết trong thời gian tới, Tiên Phước cần tiếp tục nỗ lực phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, nâng cao chất lượng hoạt động của các cấp chính quyền; tiếp tục xây dựng các tổ chức cơ sở Đảng trong sạch vững mạnh; nghiên cứu quy hoạch, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân. 

Bên cạnh việc đẩy mạnh phát triển kinh tế cần đảm bảo an sinh xã hội, không ngừng cải thiện đời sống tinh thần, vật chất cho nhân dân, trong đó có nhân dân vùng chiến khu Sơn-Cẩm-Hà…

                                                           Nguyễn Sơn - TTX Việt Nam