Cháo ốc đá Tiên Phước
Đường về Tiên Phước, sông Cà Đong nghẹn dòng trôi ngược, bịn rịn dùng dằng, như thầm trách người con xứ Quảng ly hương, sao những bấy lâu mới về thăm quê kiểng. Mấy buổi chiều nay mưa nguồn chớp bể. Ngó lên cửa rừng mờ mịt, ngậm ngùi nhớ mẹ ngày xưa, nhớ câu ca dao da diết: Mẹ ơi đừng đánh con đau/ Để con bắt ốc hái rau mẹ nhờ… Ký ức tuổi thơ mở ra, khi một người bạn thơ mời ăn bát cháo ốc đá trung du sơn dã, nhưng lại thấm đậm tình nghĩa quê hương cội nguồn.
Để có một nồi cháo ốc đá nhỏ nhắn, kiệm ước mà ngon miệng, thì không có chi cầu kỳ, rắc rối cả. Đơn giản từ nguyên liệu cho đến cách làm ốc. Gạo trắng thơm bây giờ có rất nhiều loại, tùy ý mỗi người chọn lựa. Ốc được đem ngâm nước vo gạo trong một thời gian chừng vài tiếng đồng hồ, để nó nhả hết cát, bùn. Nếu muốn nhanh hơn, ta có thể giã một trái ớt chín, khuấy đều vào nước ngâm ốc. Sau đó, thay nước lạnh, chà sạch và chặt trôn ốc. Rửa lại, để khỏi sót những vụn vỏ. Ốc đá được ướp gia vị, gồm: bột ngọt, tiêu bột, nước mắm... Đem tao dầu, nhớ đừng quên đổ thêm một ít nước, để thấm vào ruột ốc. Có như thế, khi hút, ăn con ốc, ta mới cảm nhận được tất cả những đậm đà thú vị.
Cháo nấu chín thật nhuyễn, bỏ ốc vào nồi cháo, và dùng đũa trộn đều. Như vậy, là ta đây đã có được một nồi cháo ốc đá ngon miệng.
Kinh nghiệm dân gian về cách nấu cháo gà, cháo vịt, có câu ngạn ngữ tả hình dáng hạt gạo cháo: “Cháo vịt nở ra, cháo gà lúp búp”. Nấu như vậy mới thật sành điệu. Miếng thịt vịt chấm mắm gừng cay, thơm. Ăn kẹp với miếng chuối chát, hay lát khế chua, làm khoái khẩu. Cháo gà nấu lỏng, hạt gạo nhuyễn, mềm, nở lúp búp. Khi ăn miếng thịt, kèm với cọng rau răm, muối tiêu, hòa trộn nước chanh, tạo riêng khẩu vị. Riêng nồi cháo ốc đá lại nấu sềnh sệch, mặn mòi sơn dã. Ăn cháo khi còn vừa nóng, kèm với miếng bánh tráng nướng giòn, thật là ngon bình dị.
Buổi sáng trung du, khi nắng vừa chạm bậc thềm, ta ngồi vui bên nhau quanh chiếc bàn tròn. Lúc ấy, bát cháo trắng, lấm chấm điểm đen những con ốc tròn xinh xắn vừa bưng lên. Húp một muỗng cháo nóng, “hút một cái chụt, trong thịt ngoài xương". Mùi gia vị thấm vào ruột ốc, làm cho ta như tận thú cái thanh dã, đạm bạc của rêu đá thiên nhiên trong từng thớ thịt ốc.
Giòng nước trong xanh rì rào, phiến đá nhẵn mòn nước chảy, và bàn tay bắt ốc, hái rau... Tất cả hiện lên trong bát cháo ốc đá trung du thân thiết.
Võ Khoa Châu - Báo Quảng Nam
