Từ rừng vối Suối Dưa

Sau khi hoàn thành chương trình đào tạo thuộc Đề án tuyển chọn, đào tạo nguồn cán bộ chủ chốt xã, phường, thị trấn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2011 - 2016 (Đề án 500), anh Nguyễn Hoàng Vy về địa phương, đảm nhận vị trí Bí thư Đoàn xã Tiên Lập. Với chuyên ngành cử nhân kinh tế, anh Vy quan tâm, trăn trở về việc hỗ trợ, giúp đỡ và tạo sinh kế cho thanh niên cũng như người dân địa phương.

Trong một lần đi công tác phía Bắc, đến khu du lịch sinh thái - di sản Tràng An (Ninh Bình) anh thấy người dân trồng cây vối rất nhiều bởi công dụng đặc biệt của nó. Khi nghĩ lại rừng vối cổ thụ ở khu vực Suối Dưa (thôn 1, xã Tiên Lập), anh Vy cho rằng, ở quê đang lãng phí một nguồn tài nguyên dược liệu quý hiếm.

"Dọc 2 bên bờ Suối Dưa, cây vối tự nhiên mọc rất nhiều, có cây cổ thụ lên đến hơn 100 tuổi. Những cây càng già, hàm lượng dược chất càng cao. Lâu nay, bà con trong làng chỉ hái lá về nấu nước uống thay cho lá chè. Lá vối uống cũng tốt nhưng không phát huy hết hiệu quả dược tính vốn có, thậm chí, có một số trường hợp trẻ em dưới 12 tuổi, phụ nữ đang cho con bú hoặc người ốm yếu mà dùng lá vối thì rất nguy hiểm" - anh Vy chia sẻ.

[VIDEO] - Anh Nguyễn Hoàng Vy chia sẻ về tâm huyết khởi nghiệp với trà nụ vối:

Sau thời gian nghiên cứu, tìm hiểu thông tin về cây vối từ những nhà chuyên môn, anh Vy quyết định tập trung vào việc sản xuất trà nụ vối, bởi hàm lượng dược chất lành tính trong nụ vối cao hơn hẳn những thành phần khác. Tuy nhiên, để thành công cho ra sản phẩm trà nụ vối đúng chuẩn, anh đã trải qua không ít lần thất bại.

Anh Vy kể: "Ban đầu, mình mang nụ vối phơi khô như một số loại thảo dược khác nhưng uống có mủ và đau dạ dày. Tìm hiểu sâu hơn về phương thức sản xuất trà, không thể bỏ qua yếu tố quan trọng là lên men sản phẩm. May mắn, vợ mình là người Đắk Lắk nên nắm rõ phương thức lên men từ khi gia đình sản xuất ca cao, vì vậy mình chỉ cần tinh chỉnh rồi áp dụng".

Nụ vối sau khi thu hái về, tuyển chọn và được sơ chế, làm sạch sẽ rồi phơi 1 nắng và ủ lên men. Sau đó, anh Vy mang đi sấy, tiến hành rang sao rồi tiếp tục sấy thêm một lần nữa, khử khuẩn bằng tia UV trước khi đóng gói. Anh ứng dụng công nghệ sấy nhiệt đối lưu ở nhiệt độ thấp nên trà nụ vối không bị quá khô, giữ được hương thơm cho người sử dụng.

Sản phẩm OCOP 3 sao

Mùa thu hoạch nụ vối ở Tiên Phước rơi vào khoảng thời gian từ tháng 4-6. Với số lượng cây vối hiện nay ở khu vực Suối Dưa và cả xã Tiên Lập nói chung, mỗi vụ, anh Vy thu mua được gần 3 tấn nụ vối tươi và sản xuất được khoảng hơn 1,2 tấn trà nụ vối thành phẩm. Với giá bán lẻ ra thị trường 650 nghìn đồng/kg, sản phẩm trà nụ vối mang về cho anh Vy doanh thu khoảng 400 - 500 triệu đồng mỗi năm.

Anh Vy cho biết, để sản xuất thành công trà nụ vối, anh mất 5 năm từ 2018 - 2023 để nghiên cứu. Toàn bộ quy trình sản xuất đã đạt tiêu chuẩn ISO 22000:2018, đảm bảo cung cấp ra thị trường sản phẩm chất lượng và an toàn cho người tiêu dùng.

Kết quả kiểm nghiệm cuối cùng cho thấy, trong sản phẩm trà nụ vối của anh Vy có chứa hoạt chất tanin cùng một số vitamin, khoáng chất và tinh dầu thơm dễ chịu. Đặc biệt, các hoạt chất kháng sinh tự nhiên trong nụ vối có khả năng tiêu diệt nhiều vi khuẩn gây bệnh. Nhờ vậy, nụ vối không chỉ hỗ trợ kiểm soát đường huyết, giảm mỡ máu mà còn kháng viêm, chống oxy hóa, hỗ trợ phòng ngừa các bệnh như tiểu đường, gout, gan nhiễm mỡ...

Sau khi có đầy đủ cơ sở khoa học, anh Vy mạnh dạn đưa sản phẩm trà nụ vối đăng ký tham gia chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP. Cuối năm 2024, sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao, phù hợp với các tiêu chuẩn về tận dụng thế mạnh tài nguyên bản địa để phát triển sản phẩm thương mại hóa. Anh Vy cũng đã thành lập Công ty TNHH Phước Kỳ An, xây dựng các điều kiện pháp lý cần thiết để mở rộng thị trường trong thời gian đến.

[VIDEO] - Anh Nguyễn Hoàng Vy chia sẻ về những dự định sắp tới:

"Hiện nay, Phước Kỳ An đang có sản phẩm viên tinh nghệ mật ong và trà nụ vối đạt chứng nhận OCOP. Thời gian đến, với mong muốn tận dụng thế mạnh địa phương về nguồn nguyên liệu, giải quyết việc làm cho người dân bản địa, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu sản xuất thêm những sản phẩm khác liên quan đến dược liệu và nông sản của xứ Tiên" - anh Vy nói.

Phan Vinh - Báo Quảng Nam